ปรับปรุงล่าสุด 2 มี.ค. 2022 08:45:20 1,215

 

ประวัติและตราสัญลักษณ์

 

ประวัติบ้านสะพือ
ตำบลสะพือ อำเภอตระการพืชผล จังหวัดอุบลราชธานี
     "บ้านสะพือ" เป็นบ้านเก่าแก่มานานแต่โบราณตั้งแต่ พ.ศ. เท่าไรไม่ปรากฏ สันนิษฐานว่า ทุ่งนาทางทิศตะวันตกบ้านสะพือปัจจุบันนี้แต่ก่อนเป็นหนองน้ำขนาดใหญ่ขณะนี้ได้ตื้นเขินเป็น ทุ่งนา (เรียกว่าทุ่งน้ำครำ) หนองน้ำนี้เรียกว่า "หนองสระพือ" คือมีต้นผือมาก (ต้นกก) ซึ่งอุดมสมบูรณ์ไปด้วยสัตว์นาน ๆ ชนิด ผู้มาตั้งบ้านเลยเอาสัญลักษณ์ของหนองน้ำนี้มาตั้งเป็นนามบ้าน โดยตั้งชื่อว่า "บ้านสะผือ" ต่อมาเลยกลายเป็น "สะพือ" เพราะมีเสียงใกล้เคียงกับในเรื่อง ผีบาปผีบุญยังเรียกว่า "บ้านกระพือ" อีกด้วย
     บ้านสะพือเป็นบ้านธรรมดาสามัญเหมือนบ้านอื่นทั่ว ๆ ไป แต่ต่อมามีเหตุการณ์เกี่ยวข้องกับบ้านนี้เกิดขึ้นทำให้บ้านสะพือเป็นบ้านที่สำคัญและมีชื่อติดอยู่ในประวัติศาสตร์ คือ
     - บ้านนี้คงจะเป็นบ้านที่ใหญ่โต มีประชาชนอยู่หนาแน่นและอุดมสมบูรณ์ดังกล่าวมาแล้ว นางเหมือนตาธิดาพระตาซึ่งเป็นต้นตระกูลเจ้าเมืองอุบลคนแรกได้มาตั้งบ้านเรือนอยู่บ้านนี้ แต่จะมาในลักษณะใดและวันเดือนปีใดไม่ปรากฏแต่บ้านนี้คงมีความสำคัญและมีความดีเป็นแน่ ธิดา คนสำคัญของเจ้าเมืองจึงได้มาอยู่
     - เมื่อวันอาทิตย์ เดือน ๑๖ แรม ๑๑ ค่ำ ปีกุน ตรงกับวันที่ ๔ ธันวาคม ๒๔๐๖ พระพรหมราชวงศา (กุทอง สุวรรณกูฎ) เจ้าเมืองอุบลคนที่ ๓ ได้ขอตั้งบ้านสะพือเป็นเมืองตระการพืชผล พร้อมกับตั้งบ้านกว้างชโดเป็นเมืองพิบูลมังสาหาร บ้านเวินชัยเป็นเมืองมหาชนะชัย และแต่งตั้งท้าวกุลบุตร (ท้าว) ซึ่งเป็นราชบุตรมาปกครองเมืองตระการพืชผล ตั้งอยู่ได้ ๓ ปีเท่านั้น เพราะเห็นว่ากันดารน้ำและติดต่อกับเมืองอุบลราชธานีลำบาก  จึงได้ย้ายไปตั้งอยู่บ้านท่าม่วงที่ตั้งอยู่ริมเซบกเพื่ออาศัยทางน้ำไปมาหาสู่กับเมืองอุบลฯ ได้สะดวกใช้เวลาเดินทางประมาณ ๑๒ ชั่วโมง ซึ่งบ้านท่าม่วงห่างจากบ้านสะพือไปทางทิศใต้ ๖ กิโลเมตร ปัจจุบันเรียกว่า บ้านตระการ
     - เมื่อ พ.ศ. ๒๔๔๔ ราวเดือนมีนาคม เกิดกบฏผีบ้าผีบุญขึ้นในมณฑลอีสาน ผีบ้าผีบุญได้ยกกำลังจากเมืองเขมราฐผ่านบ้านขุหลุ (อำเภอตระการพืชผลในปัจจุบัน) มาตั้งอยู่ที่โนนโพธิ์ อยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ของบ้านสะพือ ประมาณ ๓๐๐ เมตร (ทุ่งน้ำครำ) ที่พวกผีบ้าผีบุญมาตั้งอยู่ที่บ้านนี้ไม่ใช่คนบ้านนี้เป็นผีบ้าผีบุญ แต่เป็นเพราะพวกผีบ้าผีบุญมาหาพรรคพวกแล้วจะตีเอาเมืองตระการพืชผลที่ตั้งอยู่บ้านท่าม่วง เมื่อตีได้แล้วจะไปตีเอาเมืองอุบลฯ ตามแผนที่วางไว้ แผนการของผีบ้าผีบุญไม่สำเร็จเพราะเมื่อวันที่ ๑ เมษายน ๒๔๔๕ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสรรพสิทธิประสงค์ ข้าหลวงผู้สำเร็จราชการแผ่นดินแทนพระองค์ ได้ทรงบัญชาให้ร้อยเอกอินทร์ นำทหาร ๒๔ นาย ราษฎร ๒๐๐ คน พร้อมด้วยอาวุธปืนไปปราบ ได้ยกกำลังมาถึงบ้านสะพือที่ "ดอนเผิ่ม" เมื่อวันที่ ๔ เมษายน ๒๔๔๕ และได้เกิดปะทะกันในวันนั้นรบกันอยู่ประมาณ ๔ ชั่วโมง พวกผีบ้าผีบุญแตกหนี องค์มั่นผู้ซึ่งเป็นหัวหน้าซึ่งเดินพนมมือนุ่งขาวห่มขาวเป่าเสกคาถาอาคมเห็นท่าสู้ไม่ได้เลยหลบหนี ไปทางฝั่งซ้ายแม่น้ำโขง  พวกผีบ้าผีบุญถูกปืนใหญ่ยิงบาดเจ็บและล้มตายประมาณ ๔๐๐ คน จับได้ ๑๒๐ คน ฝ่ายรัฐบาลไม่ได้รับอันตรายเลย เหตุการณ์ได้สงบตั้งแต่นั้นมาจนถึงปัจจุบัน
     - พ.ศ. ๒๔๕๒ ทางราชการได้ยุบเมืองตั้งเป็นอำเภอขึ้น จึงได้ยุบเมืองตระการพืชผลไปขึ้นกับอำเภอพนา ส่วนบ้านสะพือได้ตั้งเป็นตำบลหนึ่งในจำนวน ๒๑ ตำบลของอำเภอพนาและมีสภาพเป็นตำบลตั้งแต่นั้นมา จนถึงปัจจุบัน
พ.ศ.๒๔๘๕ ทางราชการได้ตั้งตำแหน่งปลัดอำเภอประจำตำบลขึ้น และได้ยุบตำบลสะพือไปขึ้นกับตำบลตระการ ต่อมา พ.ศ. ๒๔๘๙ ได้ยุบตำแหน่งปลัดอำเภอ ตำบล บ้านสะพือจึงได้กลับมาตั้งเป็นตำบลอีกตามเดิมในเวลาต่อมาจนถึงปัจจุบัน ปัจจุบันบ้านสะพือมี อยู่ ๕ หมู่บ้าน คือ หมู่ที่ ๔ – ๘ และปัจจุบันผู้นำหมู่ที่    
(ประวัติพอสังเขป) ที่มา “หนังสือฝั่งซ้ายแม่น้ำโขง”)

 

ตราสัญลักษณ์ขององค์การบริหารส่วนตำบลสะพือ